Steun monarchie blijft stabiel

Gepubliceerd: 29-04-2011

Ook in 2011 blijkt de steun voor de monarchie groot. Op de vraag ‘Moet Nederland een koninkrijk blijven, of een republiek worden?’ kiest een grote meerderheid van de Nederlanders voor behoud van de monarchie. Ook de rol van het staatshoofd staat nauwelijks ter discussie. Tweederde vindt de macht waarover het staatshoofd beschikt ‘precies goed’. Wel geeft een meerderheid van de Nederlanders nu aan dat de troonoverdracht binnen nu en twee jaar zou moeten plaatshebben.

Als Nederlanders moeten kiezen tussen behoud van de monarchie of een republiek, dan houdt de overgrote meerderheid (87%) vast aan de monarchie. Aan het begin van deze eeuw zagen we een daling in de steun voor de monarchie, maar dit stabiliseerde na 2003. De afgelopen acht jaar blijft het percentage mensen dat de monarchie steunt stabiel tussen de 85 procent en 87 procent.


1 | Nederland is een koninkrijk met de Koningin als staatshoofd. Sommige andere West-Europese landen zijn republieken met een president als staatshoofd. Wat is volgens u het beste voor ons land: dat Nederland een koninkrijk blijft of dat Nederland een republiek wordt?

Op respons1 '64 '69 '76 '80 '95 '96 '99 '00 '03 '04 '05 '07 '08 '09 '11
  % % % % % % % % % % % % % % %
Monarchie 91 89 93 88 93 95 91 90 81 86 86 87 85 87 87
Republiek 9 11 7 12 7 5 9 10 19 14 14 13 15 13 13


Meerderheid tevreden over macht vorst(in)
Ook in 2011 geeft twee derde van de Nederlanders (65%) aan dat de macht van de koning(in) precies goed is. Een op de twintig Nederlanders (5%) vindt dat de Koning(in) meer macht moet krijgen. Dit aandeel is lager dan in 2009 (8%). Drie op de tien Nederlanders (30%) vinden dat het staatshoofd geen wettelijke invloed moet hebben. Dit is een lichte stijging ten opzichte van 2009 (27%) en ligt nagenoeg gelijk aan 2000 (29%).

Nederlanders: moment van troonsoverdracht nadert
Drie op de tien Nederlanders (30%) geven aan dat de Koningin in 2013 zou moeten aftreden. Dat is het moment dat de Koningin 75 jaar wordt. Daarnaast geeft een zesde deel (16%) aan dat ze dit jaar nog moet aftreden en nog eens een zesde (16%) zegt dat ze volgend jaar moet aftreden. Dit betekent dat de Koningin volgens zes op de tien Nederlanders (62%) binnen nu en drie jaar zou moeten aftreden. Het zo laat mogelijk aftreden wordt ondersteund door 13 procent van de Nederlanders.

Minder interesse voor vrijmarkt/braderie
De meestgenoemde activiteiten tijdens Koninginnedag zijn ‘het bezoeken van de vrijmarkt’ (33%), ‘in eigen woonplaats Koninginnedag vieren’ (32%) en ‘kijken naar verslag bezoek Koningin op TV’ (29%).
Het aantal Nederlanders dat van plan is de vrijmarkt te bezoeken is aanzienlijk gedaald ten opzichte van twee jaar geleden, toen nog 39 procent aangaf dit voornemen te hebben. De tanende interesse wordt bevestigd doordat één op de vijf Nederlanders (19%) aangeeft niets te doen aan Koninginnedag; in 2009 was dat nog maar 15 procent.

Reden van viering Koninginnedag bij veel Nederlanders bekend
De overgrote meerderheid van de Nederlanders (86%) weet wat er met Koninginnedag wordt gevierd, namelijk de verjaardag van Juliana. Zeven procent denkt dat Wilhelmina op die dag jarig was. Vijf procent meent dat 30 april gaat over ‘de relatie tussen het koningshuis en de Nederlanders in het algemeen’. Tot slot geeft één procent aan dat het de verjaardag van Beatrix is.

1 Alleen de respondenten die hier een antwoord konden geven zijn in deze tabel meegenomen. De ‘weet niet/ geen mening’-categorie (april 2003: 7%, 2004: 13%, 2005: 10%, april 2007: 11%, november 2007: 8%, april 2008: 9%, april 2009: 10%, april 2011: 9%) is buiten beschouwing gelaten.
2 Alleen de respondenten die hier een antwoord konden geven zijn in deze tabel meegenomen. De ‘weet niet/ geen mening’-categorie (2009: 7%, 2011: 6%) is buiten beschouwing gelaten.

G1571 | TNS NIPObase CAWI | Het veldwerk vond plaats van 21 t/m 25 april 2011. Daarbij werden in totaal 829 personen van 18 jaar en ouder ondervraagd (n=829).
De steekproef is getrokken op basis van de ideaalcijfers voor geslacht, leeftijd, opleiding, gezinsgrootte, regio en politiek stemgedrag (TK 2010).
De resultaten zijn herwogen op geslacht, leeftijd, opleiding, gezinsgrootte, regio en politiek stemgedrag (TK 2010).

Bij publicatie of verspreiding de bron TNS NIPO vermelden. Voor eventuele vragen kunt u contact opnemen met Tim de Beer (tel: 020 522 5399) of Erhan Toz (tel: 020 522 5596).