PVV neemt verder afstand, D66 groeit door

Gepubliceerd: 14-02-2014

Vertrouwen in kabinet Rutte II blijvend laag

VVD en PvdA staan, bijna anderhalf jaar na de Kamerverkiezingen van september 2012, nog altijd op zwaar verlies. De VVD (17 zetels verlies) staat nu met 24 zetels gedeeld tweede in de zetelpeiling, de PvdA (23 zetels verlies) staat nu op 15 zetels. De PVV (30 zetels) neemt weer iets verder afstand van de achtervolgers, terwijl D66 een gestage opmars maakt. Het vertrouwen in het kabinet Rutte II is onverminderd laag. Toch verwacht minder dan een derde dat het kabinet dit jaar valt en ruim een derde denkt dat Rutte II de volle rit uitzit. Dit alles blijkt uit onderzoek van TNS NIPO.

In vergelijking met de peiling van twee maanden geleden boekt de PVV opnieuw terreinwinst (van 27 naar 30 zetels). D66 en VVD volgen op afstand met elk 24 zetels. De SP staat met 19 zetels licht voor op zowel CDA (16) als PvdA (15). De PvdA is in deze peiling dus de zesde partij, al zitten SP, CDA en PvdA – rekening houdend met nauwkeurigheidsmarges – erg dicht bij elkaar.
De overige verschuivingen ten opzichte van de vorige peiling zijn statistisch te verwaarlozen: ChristenUnie en 50 Plus zouden beiden 6 zetels halen, GroenLinks staat nu op 4 zetels en SGP en Partij voor de Dieren zouden 3 zetels halen. De Piratenpartij komt te kort voor een zetel.

1 | Zetelverdeling peiling TNS NIPO week 7 2014
 
  TK 2012 5 nov ‘12 19 dec ‘12 13 feb ‘13 17 april ‘13 25 juni ‘13 13 sept ‘13 6 dec
‘13
13 feb ‘14
VVD 41 21 24 29 28 28 24 24 24
PvdA 38 33 34 23 22 23 13 18 15
PVV 15 20 21 16 23 22 33 27 30
SP 15 21 17 18 19 23 21 21 19
CDA 13 17 15 14 13 12 16 14 16
D66 12 17 15 12 13 14 17 20 24
ChristenUnie 5 4 6 5 7 8 6 8 6
GroenLinks 4 3 4 2 4 3 3 5 4
SGP 3 4 4 4 4 4 3 3 3
50 Plus 2 8 7 24 14 11 9 6 6
PvdD 2 2 3 3 3 2 4 4 3
Piratenpartij 0 0 0 0 0 0 1 0 0
 
Veel PvdA-kiezers weten het op dit moment niet
De PvdA-kiezer uit 2012 twijfelt sterk. Het vertrouwen in het kabinet Rutte II is laag, evenals de waardering voor Diederik Samsom. Weglopende PvdA-kiezers zoeken vooral hun heil bij de SP (11%), PVV (9%), D66 (7%) en GroenLinks (4%). Verder valt op dat maar liefst 32% op dit moment geen partij kan noemen op de vraag ‘op welke partij zou u nu stemmen? – een beduidend hoger percentage dan gemiddeld (23%). Slechts 22% zou op dit moment opnieuw voor de PvdA kiezen.
Op de vraag of ze opnieuw zouden gaan stemmen voor de Tweede Kamerverkiezingen zegt slechts 57% van de voormalig PvdA-kiezers ‘zeker wel’. Dat klinkt relatief hoog, maar is het niet. Ter vergelijking: onder voormalig CDA-kiezers is dat 79%, D66-kiezers 93% en VVD-kiezers 73%. Op de korte termijn is dit gevaarlijk voor de PvdA, want op dezelfde vraag met betrekking tot de gemeenteraadsverkiezingen scoren PvdA-kiezers uit 2012 eveneens laag (46% zeker wel). Ook degenen die bij de gemeenteraadsverkiezingen op de PvdA zeggen te stemmen zijn niet erg zeker van hun gang naar de stembus (51% zeker wel), terwijl dat onder potentiele D66-kiezers – een belangrijke concurrent in sommige grote steden – bijvoorbeeld 64% is. [1]
 
Voormalige VVD-kiezers zoeken hun heil vooral bij D66 (10%), PVV (10%) en CDA (7%). Van degenen die in 2012 op de VVD stemden zou 42% dat nu opnieuw doen en 19% weet het nu nog niet en kan dus geen voorkeur aangeven.
 
Koers van zowel VVD als PvdA leidt (bij weglopende kiezers) tot ontevredenheid
Ten opzichte van de vorige peiling zien we dat de PvdA drie zetels inlevert. De VVD blijft stabiel op 24 zetels, maar slaagt er evenmin in terrein terug te winnen. Regeren maakt kwetsbaar, blijkt uit de verklaringen door kiezers die beide partijen de rug zouden toekeren als er nu verkiezingen zouden zijn. Vooral de teleurstelling en het cynisme klinken door:
 
‘Ik heb een cynisch gevoel, wat ik ook antwoord, heb niet de beleving dat dit enige steek uit zal maken. Het wordt weer even spannend in de politiek, dus men gaat met de mond weer eens even laten zien hoe goed men is, en dan........wordt het weer stil tot aan de volgende verkiezing en komt er vast weer zo’n oriënterend "onderzoekje", even kijken waar de pijnpunten liggen jongens, om daar goed op te kunnen scoren in de vele, doodvermoeiende tv optredens. Eigenlijk moet ik me hier helemaal niet voor laten gebruiken.’
(stemde PvdA, zou nu niet meer stemmen)
 
‘Ik vind toch dat d66 een beter toekomstperspectief heeft. De Pvda heeft door de huidige coalitie een aantal beloftes niet na kunnen/willen komen.’
(stemde PvdA, zou nu D66 stemmen)
 
‘Onderwijs, Europa’ (stemde PvdA, zou nu D66 stemmen)
 
‘De PvdA was voor de arbeiders, maar is tegenwoordig een meelooppartij bij meneer Rutte’ (stemde PvdA, zou nu SP stemmen)
 
‘Het uitstappen van de EU waardoor Nederland financieel er weer boven op komt
(stemde PvdA, zou nu PVV stemmen)
 
‘Het beleid van de PvdA is dusdanig afbrekend voor de zwakkeren van de samenleving dat mijn stem niet naar de PvdA gaat’ (stemde PvdA, zou nu GroenLinks stemmen)
 
‘Koers die de VVD vaart is rampzalig voor ons land’ (stemde VVD, zou nu D66 stemmen)
 
‘De huidige regering, met Rutte aan het hoofd, treedt niet erg doortastend op’ (stemde VVD, zou nu D66 stemmen)
 
‘We moeten uit de EUROPESE UNIE en de moslimopkomst tegengaan!’ (stemde VVD, zou nu PVV stemmen)
 
‘Vreselijk die aanpak van de ouderen! Niet meer naar een bejaardentehuis kunnen’ (stemde VVD, zou nu PVV stemmen)
 
Hoewel tijdens de peiling staatssecretaris Weekers al een tijdje was afgetreden en minister Plasterk hevig onder vuur lag, worden deze affaires (en personen) niet bij naam genoemd. Mark Rutte en Diederik Samsom worden daarentegen wel veel genoemd door teleurgestelde VVD- en PvdA-kiezers.
 
Vertrouwen in regering krabbelt iets op
In september 2013 gaf nog maar 12% van het electoraat aan vertrouwen te hebben in de huidige regering. Dat was - met afstand - de laagste score die TNS NIPO ooit voor een zittende regering had gemeten. Eind 2013 was het vertrouwen iets opgekrabbeld: toen gaf 15% aan vertrouwen te hebben in deze regering. Begin februari 2014 is de situatie niet verbeterd – nu geeft 14% aan vertrouwen te hebben.
 
2 | Vertrouwen in Rutte II blijft laag

Hoeveel vertrouwen heeft u in de regering ..? 25 okt 2010 Rutte I 28 feb 2011
Rutte I
14 sept 2011 Rutte I
  % % %
Heel veel vertrouwen 2 3 1
Veel vertrouwen 29 28 21
Weinig vertrouwen 45 41 48
Heel weinig vertrouwen 18 20 18
Weet niet 7 8 11

Hoeveel vertrouwen heeft u in de regering ..? 6 nov 2012
Rutte II
19 dec 2012
Rutte II
13 feb 2013
Rutte II
17 apr
2013 Rutte II
26 juni 2013
Rutte II
13 sept 2013
Rutte II
6dec 2013
Rutte II
13 feb 2014
Rutte II
  % % % % % % % %
Heel veel vertrouwen 3 1 1 0 1 1 1 -
Veel vertrouwen 28 24 25 21 17 11 14 14
Weinig vertrouwen 42 47 42 47 46 47 47 47
Heel weinig vertrouwen 16 21 21 22 29 36 29 30
Weet niet 11 8 11 10 7 6 9 9
 
Veelzeggend is de lage vertrouwensscore van het kabinet onder VVD- en PvdA-stemmers uit september 2012. Een derde (33%) van de VVD-stemmers heeft vertrouwen in Rutte II (het hoogst aandeel dat vertrouwen heeft in dit kabinet van alle partijen), maar bij PvdA-stemmers is dit percentage gedaald tot een schamele 13%. Hiermee hebben de PvdA-kiezers van 2012 niet of nauwelijks meer vertrouwen in het eigen kabinet dan de CDA-kiezers (12%) of D66-kiezers (19%) uit 2012.

Drie op de tien denken dat kabinet dit jaar valt
Hoewel staatssecretaris Weekers (VVD) moest aftreden en het politieke leven van minister Plasterk (PvdA) tijdens het uitvoeren van deze peiling aan een zijden draadje hing, denkt nog altijd een derde (33%) dat Rutte II de volle vier jaar zal uitzitten. Het aandeel kiezers dat verwacht dat het kabinet 2015 niet gaat halen is sterk afgenomen (van 57% in september naar 42% nu). Momenteel denkt een derde (was 24%) dat Rutte II de hele rit uitzit.

3 | Nog altijd een derde denkt dat kabinet volle rit uitzit
 
Hoe lang verwacht u dat het kabinet zal zitten? 6 nov 2012 19 dec 2012 13 feb 2013 17 apr 2013 26 juni 2013 13 sept 2013 6 dec 2013 13 feb 2014
  % % % % % % % %
Het valt in 2012 4 * * * * * * *
Het valt in 2013 27 30 18 16 15 16 2 *
Het valt in 2014 17 22 25 32 34 41 40 29
Het valt in 2015 5 6 8 8 7 4 11 16
Het valt in 2016 0 2 1 1 1 0 1 2
Het maakt de 4 jaar vol 30 28 33 26 28 24 33 33
Weet niet/ geen mening 16 12 15 17 15 15 14 20
 
Onderzoeksverantwoording
Onderzoeksnummer: D0542. Onderzoeksmethode: TNS NIPObase CAWI.
Aantal respondenten: aan het onderzoek werkten 899 Nederlanders (18+) mee.
 
Veldwerkperiode: 7 februari t/m 10 februari 2014. Tijdens deze periode was er ophef rondom minister Plasterk, maar het Kamerdebat over het functioneren van eerstgenoemde had nog niet plaatsgevonden.
 
De steekproef is getrokken op basis van de ideaalcijfers voor geslacht, leeftijd, opleiding, gezinsgrootte, regio, sociale klasse en politiek stemgedrag bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer op 12 september 2012. De resultaten zijn hier ook op herwogen.
 
We benadrukken dat we in deze zetelpeiling met steekproefmarges te maken hebben.
Voor de grootste partij (de PVV, met 19,3%) is dat 2,4%. Dit komt overeen met 3 tot 4 zetels.
 
Bij verspreiding of publicatie de bron TNS NIPO gebruiken. Voor meer informatie:
 
Peter Kanne
t. 020 522 59 24
e. peter.kanne@tns-nipo.com
 
Tim de Beer
t. 020 522 53 99
e. tim.de.beer@tns-nipo.com
 

[1] We publiceren begin volgende week een peiling gericht op de gemeenteraadsverkiezingen.