In Trouw, 28 december 2012: Politici maakten in 2012 weinig indruk

Gepubliceerd: 02-01-2013

Door: Tim de Beer
 
Wat blijkt: binnen het huidige turbulente klimaat zoeken Nederlanders hun inspiratie vooral binnen de eigen omgeving - namelijk de eigen partner, familie of naaste vrienden. Pas daarna komen twee publieke figuren: André Kuipers en Epke Zonderland. Twee 'hoogvliegers zonder hoogmoed'; we blijven immers Nederlanders. In de woorden van André Kuipers: 'Ik ben van iedereen'.
 
Samsom
In het huidige maatschappelijke klimaat komen politieke leiders er niet aan te pas. En dat nota bene in een verkiezingsjaar. Mark Rutte, tot en met de verkiezingen nog buitengewoon populair, heeft door alle concessies en niet nagekomen beloften zijn kansen om zich een moreel baken te tonen voorlopig verspeeld. Ook Diederik Samsom, in diverse 'politicus-van-het-jaar'-lijstjes onbetwist winnaar, kan zich een dergelijk aura niet aanmeten - zijn 'eerlijkheidsoffensief' in de verkiezingscampagne ten spijt. Niet meer dan 1 procent van de Nederlanders noemt een politicus als meest inspirerende Nederlander in 2012. Dat blijkt ook uit de rapportcijfers die politici in diverse opiniepeilingen krijgen: geen enkele politiek leider krijgt in brede kring de handen op elkaar.
 
Een geestelijk leider is in het lijstje inspirerende personen eveneens niet te vinden. Dat laat onverlet dat Nederlanders nog wel degelijk op zoek zijn naar mensen die maatschappelijke binding verpersoonlijken. Naar aanleiding van een andere vraag uit het TNS NIPO/Kruispunt onderzoek - wie 'de grootste Nederlander van het jaar' is - eindigt koningin Beatrix op een gedeelde tweede plaats met Epke Zonderland, na duidelijke winnaar André Kuipers.
 
Gewone mensen
Inspiratie en geluk zoeken we dus in onze directe omgeving, in 'gewone' mensen die de alledaagse werkelijkheid ontstijgen (André Kuipers en Epke Zonderland), of in iemand die, als ogenschijnlijk ontastbaar symbool van een natie, net zo kwetsbaar als wijzelf blijkt te zijn voor rampspoed (koningin Beatrix). Een heel begrijpelijke en bovenal heel Hollandse keuze. Er is niets mis met aandacht voor het menselijke en kleinschalige, gepaard met een vleugje escapistisch heldendom.
 
Maar de gepercipieerde afwezigheid van moreel en politiek leiderschap is een veeg teken. Inspiratie achter de eigen muren is prima, maar de harde werkelijkheid van de broekriem aantrekken komt even goed ieders huiskamer binnen - in sommige huiskamers zelfs heel hard.
 
Boegbeelden
Dat de politiek er in het verkiezingsjaar 2012 niet in is geslaagd inspirerende boegbeelden te produceren, is dan ook een gemiste kans. Want die boegbeelden gaan we nodig hebben, zeker als de economische crisis zich verdiept en het politiek cynisme onder de meest getroffen groepen onvermijdelijk toeneemt.
 
De politiek zal met een hard maar eerlijk verhaal moeten komen om mensen succesvol uit de loopgraven van het groepsbelang te jagen - om ouderen in de pensioendiscussie tot concessies te dwingen, om hogere inkomens zwaarder te laten belasten, om mensen die hun baan verliezen met een kortere WW genoegen te laten nemen. Daarvoor is behalve politieke moed ook inspirerend leiderschap nodig.

Meer informatie?
Neemt u gerust contact op met Tim de Beer via 020 522 53 99 of tim.de.beer@tns-nipo.com